Γεωγραφική Κατανομή

Η απλοομάδα U3 είναι πρωτίστως μία καταγωγή από την Εγγύς Ανατολή και τον Καύκασο και έχει βρεθεί σε συχνότητα που υπερβαίνει το 3% μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο και στον Καύκασο. Τα υψηλότερα ποσοστά της U3 παρατηρούνται στην Ιορδανία (15%), την Συρία (5%), στον Λίβανο (5%), στην Κύπρο (5%), στο Ιράκ (5%), στην Αρμενία (5%), την Γεωργία (4,5%), στο Αζερμπαϊτζάν (3,5%), στην Τουρκία (3,5%), την Ελλάδα (3,5%) και την Αίγυπτο (3%), καθώς και μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων του Βορείου Καυκάσου, συμπεριλαμβανομένων των Καρατσάι-Μπαλκάρ (7,5%), των Αντιγκέ-Καμπαρντίν (7%), των Τσετσένων-Ινγκους (6%), των Κουμίκ (6%), των Νογκάι (4,5%), και των Βορείων Οσετίων (3,5%).

Στην Ευρώπη, εκτός από την Ελλάδα, οι υψηλότερες συχνότητες παρατηρούνται στην Ιταλία (2%), και ειδικότερα στην Λιγουρία (6%), την Καμπανία (5%) και την Καλαβρία (4%), στην Βουλγαρία (2%), την Λευκορωσία (2 %), την Λετονία (2%), καθώς και σε συγκεκριμένες περιοχές εντός μεγαλύτερων χωρών, όπως στην Βρετάνη (2,5%), στην Καταλονία (2,5%) και στο Αστούριας (2%). Η U3 είναι σχεδόν εντελώς απούσα από την Φινλανδία, την Σκανδιναβία, την Ολλανδία, την Ουαλία, και επίσης από την Σαρδηνία (παρά το υψηλό ποσοστό καταγωγής από την Εγγύς Ανατολή των Σαρδηνίων). Επίσης, είναι πολύ σπάνιο στις χώρες του Μάγκρεμπ, την Αλβανία ή μεταξύ των Δρούζων στον Λεβάντε, πληθυσμών με ισχυρούς δεσμούς με τους Νεολιθικούς αγρότες της Εγγύς Ανατολής.

Κατανομή της μιτοχονδριακής απλοομάδας U3 σε Ευρώπη, Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή

Προέλευση και Ιστορία

Η απλοομάδα U3 εμφανίστηκε πάνω από 30.000 χρόνια πριν, κατά πάσα πιθανότητα ανάμεσα σε νομάδες κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες της Μέσης Ανατολής. Η υποομάδα U3a πιστεύεται ότι έχει προκύψει κάποια στιγμή μεταξύ 18.000 και 26.000 χρόνων πριν, σε μια περίοδο που αντιστοιχεί στην Τελευταία Εποχή των Παγετώνων (LGM).

Η U3 είναι εμφανώς απούσα από τα εκατοντάδες νεολιθικά δείγματα της Ευρώπης. Σε συνδυασμό με την απουσία της από τον πληθυσμό της Σαρδηνίας, είναι πολύ πιθανό ότι η U3 δεν ήταν μία από τις μητρικές γενεαλογίες των πρώιμων Ευρωπαίων αγροτών. Είναι πιο πιθανόν να έφθασε αργότερα από την Δυτική Ασία, ίσως με την επέκταση των Υ-DNA απλοομάδων J1 ή J2 κατά την διάρκεια της Χαλκολιθικής ή της Εποχής του Χαλκού.

Στην πραγματικότητα, το μοναδικό καταγεγραμμένο αρχαιότερο δείγμα U3 που έχει ελεγχθεί (από τους Gómez-Sánchez et al. 2014) μέχρι σήμερα είναι ένα άτομο από την περιοχή Μπούργκος στην βόρεια Ισπανία που χρονολογείται από την Ύστερη Χαλκολιθική περίοδο (2.400 π.Χ.). Ωστόσο, μόνο η περιοχή HVR1 δοκιμάστηκε για αυτό το δείγμα και απέδωσε μία απλή μετάλλαξη, η οποία δεν μπορεί να επιβεβαιώσει με 100% βεβαιότητα ότι το άτομο ήταν πράγματι U3.

Ένα παλαιότερο δείγμα U3a βρέθηκε (από τους Salamon et al. 2010), στην πρώιμη Χαλκολιθική τοποθεσία του Wadi el-Makkukh στο Ισραήλ, που χρονολογείται περίπου από το 4400 π.Χ.. Δεν βρέθηκε όμως μεταξύ των δειγμάτων της Νεολιθικής Συρίας, το οποίο παραπέμπει και πάλι σε Χαλκολιθική διασπορά, ακόμη και στον Λεβάντε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν αναγνωρίστηκε U3 μεταξύ των πολυάριθμων ατόμων της Εποχής του Χαλκού που εξετάστηκαν από την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, κάτι που δείχνει έντονα ότι η U3 δεν υπήρχε ούτε στους Ινδοευρωπαίους εισβολείς. Η πρώτη εμφάνιση της U3 στην Ανατολική Ευρώπη, που είναι γνωστή αυτήν την στιγμή είναι ένα U3b Θρακικό δείγμα από την Βουλγαρία από το 800 - 500 π.Χ.. Αυτό δεν σημαίνει ότι η U3 δεν εισήλθε στην Ευρώπη πριν από την Εποχή του Σιδήρου. Η παρουσία της U3 στην Ισπανία 4.400 χρόνια πριν θα μπορούσε να αποδοθεί σε μια ξεχωριστή Νεολιθική επέκταση από τον Λεβάντε ή την Αραβική Χερσόνησο που έφτασε στην Ιβηρία διαμέσου της Βόρειας Αφρικής. Αυτοί θα ήταν ουσιαστικά κτηνοτρόφοι αιγών που ανήκαν στις Υ-απλοομάδες J1 και T1a (βλ Correlating the mtDNA haplogroups of the original Y-haplogroup J1 and T1 herders).

Οι διάφορες υποομάδες της U3 φαίνεται να έχουν εξελιχθεί πολύ αργά και να έχουν πολύ διαφορετικές ιστορίες. Η U3a1 είναι μία σχεδόν εξ ολοκλήρου Ευρωπαϊκή υποομάδα και έχει ηλικία που κυμαίνεται από 4.000 έως 7.000 χρόνια πριν, γεγονός που υποδηλώνει επέκταση κατά την Εποχή του Χαλκού ή την Εποχή του Σιδήρου. Η U3b είναι η κύρια υποομάδα της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου. Επίσης συναντάται σε Ιταλία, Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των Ρομά (Αθίγγανοι).

Μια πιθανή θεωρία για την διάχυση της U3 και ιδιαίτερα της U3b, στην Ευρώπη, είναι ότι ήρθε από την Ανατολία στην Ιταλία με τους (Ίωνες) Έλληνες και τους Ετρούσκους και στην συνέχεια εξαπλώθηκε με τον ρωμαϊκό αποικισμό. Η εξίσου πρόσφατη επέκταση και διάσπαρτη παρουσία της U3a1 από τις Καναρίους Νήσους και την Ιρλανδία ώς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη είναι πιο δύσκολο να εξηγηθεί.

Υποομάδες

• U3
• U3a'c
• U3a : παρατηρείται στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, στον Καύκασο (Γεωργία) και στην Κεντρική Ασία (Αφγανιστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν)
• U3a1
• U3a1a : παρατηρείται σε Βρετανικά Νησιά, Νορβηγία, Πολωνία, Λιθουανία, Λευκορωσία, Ρωσία και Φινλανδία
• U3a1a1
• U3a1b : παρατηρείται σε Κανάρια, Αυστρία και Πολωνία
• U3a1c : παρατηρείται στα Βρετανικά Νησιά (κυρίως στην Ιρλανδία)
• U3a1c1
• U3a2 : παρατηρείται σε Υεμένη, Ιταλία, Ελβετία και Βρετανία
• U3a3 : παρατηρείται στην Γεωργία
• U3c : παρατηρείται σε Αζερμπαϊτζάν, Κύπρο και Ιταλία
• U3b
• U3b1 : παρατηρείται σε Κεντρική Ευρώπη και Ρωσία (Βόλγα)
• U3b1a : παρατηρείται στην Υεμένη
• U3b1b
• U3b1c : παρατηρείται σε Αθίγγανους
• U3b2 : παρατηρείται σε Ουγγαρία, Σικελία, Κουρδιστάν (Τουρκία), Λεβάντε και Αραβική Χερσόνησο
• U3b2a : παρατηρείται σε Κεντρική Ιταλία, Τουρκία και Αρμενία
• U3b2a1
• U3b2b
• U3b3 : παρατηρείται σε Σαουδική Αραβία και Γερμανία

Συσχετιζόμενα θέματα υγείας

Η κοινή μετάλλαξη C150T, που παρατηρείται σε πολλές απλοομάδες και υποομάδες, έχει βρεθεί σε εντυπωσιακά μεγαλύτερη συχνότητα μεταξύ Κινέζων και Ιταλών αιωνόβιων και μπορεί να είναι επωφελής για τη μακροζωία και την αντοχή στο στρες σύμφωνα με τους Chen et al. (2012). Η απλοομάδα U3 ορίζεται από τη μετάλλαξη C150T, πράγμα που σημαίνει ότι όλα τα μέλη της U3 φέρουν αυτήν την μετάλλαξη.

Ο πολυμορφισμός T16189C, που καθορίζει την υποομάδα U3a3, έχει βρεθεί ότι μειώνει τον ρυθμό αντιγραφής του μιτοχονδριακού DNA και κατά συνέπεια τον αριθμό των αντιγράφων μιτοχονδριακού DNA, μειώνοντας έτσι την αποτελεσματικότητα του μεταβολισμού. Έχει συνδεθεί με κληρονoμούμενη από την μητέρα λεπτότητα (Parker 2005), λεπτότητα κατά την γέννηση (Soini 2012) και αυξημένο δείκτη μάζας σώματος (Liou 2007), και αυξημένη συχνότητα του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στο Ηνωμένο Βασίλειο (Poulton 2002) και στην Ασία (Weng 2005 και Park 2008).

Follow-up